สัตว์ทรงเลี้ยงของในหลวงรัชกาลที่ ๙

สำหรับในช่วงเวลาของการไว้อาลัยแด่ 'พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในพระบรมโกศ' เรามีบทความน้อมรำลึกถึงพระองค์มาฝากกันค่ะ เกี่ยวกับสัตว์ทรงเลี้ยงของพระองค์ ตั้งแต่สัตว์ทรงเลี้ยงสมัยยังทรงพระเยาว์เลย

"คุณบ๊อบบี้" สุนัขตัวแรกที่ทรงช่วยกันเลี้ยงกับพระเชษฐาในหลวงรัชกาลที่ 8 และพระเชษฐภคินี หรือสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา ณ วังสระปทุม เมื่อสมัยทรงพระเยาว์

หลวงแจ่ม ภักดี สุนัขเพศผู้ พันธุ์เซนต์เบอร์นาร์ด แต่เดิมทีเคยเป็นสุนัขของคุณฉันทนา ศรีสวัสดิ์ ชาวอำเภอหัวหิน ซึ่งมีบ้านอยู่ติดกับวังไกลกังวล โดยตั้งชื่อให้ว่าเจ้าเจมส์ เจ้าเจมส์ชอบแอบมุดเข้าไปเล่นในวังไกลกังวลอยู่บ่อยครั้งเพราะสมัยนั้นเขตวังยังไม่มีรั้วกำแพงกั้น มีเพียงรั้วลวดหนามและต้นไม้เท่านั้น คุณฉันทนาต้องขออนุญาตเจ้าหน้าที่ไปตามตัวมันกลับมาเพราะเกรงว่าจะไปสร้างความระคายเคืองเบื้องพระยุคลบาท 

แต่ไม่กี่วันถัดมาก็มีเจ้าหน้าที่จากในวังมาแจ้งว่าพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงมีพระราชดำรัสถามหาสุนัขตัวโตที่เคยมาวิ่งเล่นว่าหายไปไหนและขอตัวนำไปเข้าเฝ้าฯ

หลังจากส่งเจ้าเจมส์ไปเข้าเฝ้าฯ คุณฉันทนาได้ตรึกตรองอยู่นาน และคิดว่าพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงโปรดเจ้าเจมส์ จึงตัดสินใจน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเจ้าเจมส์แด่พระองค์ท่าน ซึ่งพระองค์ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณ รับเจ้าเจมส์เป็นสุนัขทรงเลี้ยง และทรงให้คุณฉันทนากับครอบครัวได้เข้าเฝ้าฯ อีกด้วย ซึ่งภายหลังพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชทานชื่อใหม่ว่า “หลวงแจ่ม ภักดี”

ภายหลังเมื่อหลวงแจ่มมีลูก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชทานแก่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 1 ตัว เป็นเพศเมีย มีชื่อว่า “แป๊ะฮวยอิ๊ว”

คุณแป๊ะฮวยอิ้ว เป็นลูกของหลวงแจ่มกับคุณชบา ที่มีนิสัยเรียบร้อย อ่อนน้อมถ่อมตน เวลาเดินผ่านพี่ ๆ สุนัขตัวอื่น จะเดินค่อมตัวให้อย่างอ่อนน้อม ชอบคลุกคลีกับสุนัขพันธุ์เล็กโดยเฉพาะลูกสุนัข จึงนึกว่าตัวเองตัวเล็กด้วย ชอบกินน้ำในอ่างบัวและต้องเป็นอ่างที่มีบัวเท่านั้น ถ้าเป็นอ่างที่มีแต่น้ำ คุณแป๊ะฮวยอิ้วจะไม่กิน

โดยสุนัขทรงเลี้ยงที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงพระราชทานแก่สมเด็จพระเทพฯ คุณแป๊ะฮวยอิ๊วเป็นที่รู้จัก เนื่องจากเวลาสมเด็จพระเทพฯ เสด็จฯ ไปที่ใดคุณแป๊ะฮวยอิ้วก็จะตามเสด็จฯ ไปด้วยเป็นประจำ และจะมีประชาชนขอถ่ายรูปด้วยเสมอ

ระหว่างถ่ายรูป คุณแป๊ะฮวยอิ้วก็จะคาบตะกร้าตามไปด้วยเสมอ จนวันหนึ่งในระหว่างที่คุณแป๊ะฮวยอิ้วคาบตะกร้าอยู่ ก็มีคนใส่เงินลงไปในตะกร้า สมเด็จพระเทพฯ ทอดพระเนตรเห็นเช่นนั้นจึงรับสั่งให้นำเงินจำนวนนี้เข้าโครงการ "แป๊ะฮวยอิ้วช่วยเพื่อน" เพื่อสมทบทุนด้านค่าใช้จ่ายช่วยเหลือเพื่อนสุนัขเงินส่วนหนึ่งมอบให้แก่โรงพยาบาลสัตว์เล็ก คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ

"แม่มะลิ" เป็นสุนัขข้างถนน เพศเมีย ขนยาว สีขาวสวย วันหนึ่งได้หลุดเข้ามาในวัง และบังเอิญไปผสมพันธุ์กับ คุณสุดหล่อ และ คุณหมามุ่ย มะลิจึงถูกจับตัวส่งให้ กทม. เมื่อในหลวงทราบความดังนั้น ก็ทรงมีพระราชกระแสรับสั่งให้ไปรับภรรยาของคุณสุดหล่อและคุณหมามุ่ยกลับม ต่อมาแม่มะลิตั้งท้อง และคลอดลูกออกมาทั้งหมด 9 ตัว สร้างความเกษมสำราญให้ในหลวงเป็นอย่างมาก

แม่มะลิเป็นแม่เลี้ยงในกับคุณทองแดง เนื่องด้วยตอนที่ลูกแท้ๆของแม่มะลิยังเล็กนั้น ในหลวงจึงทรงมีพระราชกระแสรับสั่งให้นำ "คุณทองแดง" ที่มีอายุใกล้่เคียงกับลูกของแม่มะลิเข้าไปเลี้ยงในวัง และยกให้แม่มะลิเป็นผู้ดูแล  แม่มะลิจึงกลายเป็นแม่นมให้กับคุณทองแดง และเลี้ยงดูคุณทองแดงเป็นอย่างดี จนในหลวงเองยังทรงตรัสชื่นชมให้นายแพทย์ฟังอยู่บ่อยๆ

"คุณทองหลาง" เป็นสุนัขตัวที่ 18 ของพระองค์ เกิดใต้ถุนคลินิกศูนย์แพทย์พัฒนา คุณทองหลางเป็นสีขาว หน้าด่างน้ำตาลและดำ

คุณทองหลางมีหน้าตาน่ารักมาก ตาโตกลม ขนสีขาวมีน้ำตาลแซมเล็กน้อย และค่อนข้างยาว คุณทองแดงและคุณทองหลางค่อนข้างจะเป็นคู่เเข่งกันโดยที่เป็นหมาเทศด้วยกัน และได้ถวายตัวในเวลาที่ไม่ห่างกันนัก คุณทองแดงได้เข้าเฝ้าฯ ก่อนคุณทองหลางสองเดือนเศษ และเป็นที่โปรดปรานพอๆ กัน ถ้าหากทองหลางได้เข้าเฝ้าฯ เวลาเดียวกับสุนัขตัวอื่น คุณทองหลางจะโวยวายส่งเสียงเห่าทุกครั้ง

ทองหลางเคยเป็นเหตุให้คุณทองแดงงอนพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เนื่องจากพระองค์เคยพระราชทานลูกพลับที่เป็นของโปรดของคุณทองแดงให้คุณทองหลาง เป็นเหตุให้คุณทองแดงงอนพระองค์นั่นเอง

"คุณทองแดง" สุนัขประจำรัชกาลที่ 9 เป็นที่รู้จักด้วยความฉลาดเฉลียว และเป็นที่รักของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเป็นอย่างมาก และเป็นที่รู้จักของประชาชนชาวไทยจาก หนังสือพระราชนิพนธ์ "เรื่อง ทองแดง" (The Story of Tongdaeng)ที่พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์และออกเผยแพร่เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษด้วย

คุณทองแดง มีลักษณะพิเศษต่างจากพี่น้องได้แก่ มีสายสร้อยรอบคอครึ่งเส้น มีถุงเท้าขาวทั้ง 4 ขา มีหางม้วนขดเป็นวงรอบครึ่ง ปลายหางมีดอกสีขาว และมีจมูกแด่น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชยังทรงพบว่า คุณทองแดง มีลักษณะคล้ายคลึงกับสุนัขพันธุ์โบราณชื่อ บาเซนจิ แต่คุณทองแดงตัวใหญ่กว่า พระองค์จึงทรงเรียกคุณทองแดงว่า ไทยซูเปอร์บาเซนจิ

คุณทองแดงมีลูกกับคุณทองแท้ และลูกๆพระราชทานชื่อให้เป็นชื่อขนมที่มีคำว่า "ทอง" และพระราชทานนามสกุลว่า "สุวรรณชาด" มีจำนวน 9 ตัวด้วย ปัจจุบันคุณทองแดงเสียชีวิตแล้ว ที่วังไกลกังวล ร่างอยู่ที่โรงพยาบาลสัตว์หัวหิน สิริอายุ 17 ปี 1 เดือน 9 วัน